طراحی سناریو؛ پیوند بین آینده و راهبرد

طراحی سناریو؛ پیوند بین آینده و راهبرد

نویسندگان

ماتس لیندگرن

هانس باندهولد

تهران : مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی٬ موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی‏‫ ، ۱۳۹۰.‬

Scenario Planning
The link between future and strategy
Mats Lindgren
Hans Bandhold

یک معرفی بسیار کوتاه از آینده پژوهی

احتمالا شما هم عادت ندارید واژه ی آینده را به صورت جمع « آینده ها » بکار ببرید! وقتی آینده را محتوم، یکتا و منفرد تلقی کنیم، آینده برای ما تنها یک نمود و تصویر خواهدداشت، یا آینده ی روشن یا به هر حال تاریک ... اما به واقع پرداختن به آینده چطور ممکن است؟ آینده هنوز اتفاق نیفتاده است تا بتوانیم با مقیاس و ابزار آن را بسنجیم، اندازه گیری کنیم و ... پس چطور می توان آینده و پدیده های مربوط به آینده را مورد مطالعه قرار داد؟ از سوی دیگر با وجود عدم قطعیت و ابهام موجود در آینده، خودبه خود پژوهش پیرامون آینده و آینده اندیشی امری نشدنی به نظر می رسد؟

از سوی دیگر در باور و نگاه عموم مردم، آینده نگری مترادف است با فال گیری، پیش بینی، رمالی و پیش گویی!!! لذا هدف از آینده پژوهی چیست؟ آیا آینده پژوهی هم مانند روش های خرافه گرایانه قصد پیش بینی و پیش گویی دارد؟

آینده پژوهی با سابقه ای نزدیک به یک قرن، امروزه در سراسر دنیا به عنوان یک علم شناخته شده و مطرح است که می خواهد با تکیه بر روش های علمی به آینده بپردازد. وقتی از نگاه آینده پژوهان به آینده می اندیشید دیگر آینده منفرد و قطعی نیست، شما با آینده های چندگانه، احتمالی و البته مفاهیم و تعاریف متعددی از آینده روبرو هستید. آینده ی ممکن، آینده ی محتمل، آینده باورپذیر، آینده ی مطلوب و ... مفاهیمی هستند که به ما در مطالعه ی آینده (ها) کمک می کنند.

اگر چه آِینده پژوهی با معرفی روش هایی نظیر پایش محیطی، مطالعه ی روند و نظایر این روش ها به شما قابلیت پیش بینی می دهد اما هدف از آینده پژوهی پیش بینی و پیش گویی نیست... آنچه آینده پژوهی به شما عرضه می دارد چیزی فراتر از این معناست؛ و آن «ساختن آینده» است.

شاید در اولین برخورد با عبارت آینده پژوهی (Futures Studies) یا آینده نگری (Foresight)، به یاد فالگیرها و پیش گوهایی بیفتید که با ابزارهای جادوگری رخدادهای آینده را پیش بینی می کنند، و یا از مطالعات آینده چنین تصوری در ذهن شما وجود داشته باشد.

اما به واقع چنین نیست!

چه در سطح سازمانی و چه در سطح زندگی فردی و شخصی تصمیم گیری آگاهانه مبتنی بر یک نگاه وسیع  رو به جلو، موجب اجتناب از مواجهه با بحران ها و خسارت های مترتب بر آن خواهد شد و این حداقل فایده ی متصور برای آینده نگری است.

سازمان ها امروزه در فضای رقابت پرشتاب جهانی با چنین شرایطی سروکار دارند، چنانچه آینده نگری به عنوان یک ضرورت قطعی و اجتناب ناپذیر نادیده گرفته شود، آثار و پیامدهای این بی توجهی به قطع یقین دامن شرکت یا کسب و کار را گرفته و با بروز بحران حیات سازمان را تهدید خواهدکرد. سازمان ها امروزه برای بقاء خود ناگزیر هستند تا با استفاده از فنون، روش ها و ابزارهای آینده پژوهی و پیش نگری وقایع و رخدادهای پیشِ رو خود را برای خیزش ها و یا دور زدن گرداب ها آماده کنند و بطور خوش بینانه از فرصت های پیش رو نهایت بهره را ببرند. 

 

در حقیقت آینده پژوهی از روش های نظام مندی بهره می گیرد تا بتواند سطح تصمیم گیری مدیران را برای مواجهه با عدم قطعیت های آینده بطور چشم گیری بهبود بخشیده و برای سازمان ها مزیت رقابتی و برتری خلق کند.

به آینده خوش آمدید